به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ستاد همکاریها ،مرتضی نجفی قدسی، فعال قرآنی و فرهنگی و مذهبی به‌مناسبت هشتمین یادواره بزرگداشت مرحوم استاد سیدعلی‌اکبر پرورش که در ششم دی‌ماه ۱۳۹۲ به رحمت خدا رفتند، طی یادداشتی که در اختیار خبرگزاری ایکنا از قم قرار داده؛ آورده است:
بسم الله الرّحمن الرّحیم
ششم دی‌ماه سالروز رحلت مرحوم استاد سیدعلی‌اکبر پرورش یکی از پیشکسوتان عرصه تعلیم و تربیت است که طی سال‌های ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۳ عهده‌دار صندلی وزارت آموزش و پرورش نیز بود.
در نظام آموزش و پرورش کشورمان به سبک جدید که قدمتی حدود ۱۷۰ ساله دارد و با تأسیس مدرسه دارالفنون آغاز شد و سپس وزارت علوم ایجاد و در ادوار گذشته نام‌های وزارت معارف، فرهنگ و نهایتاً آموزش و پرورش داشته است، همواره رجال دانشمند و برجستهای وجود داشته‌اند که یاد و نام آنها در سپهر تعلیم و تربیت ایران همیشه باقی است.
حضور علما و روحانیون نامدار و برجسته از ابتدا در آموزش و پرورش مورد توجه بوده است و حتی بسیاری از مدارس را خود آنها تأسیس کردند، در رژیم گذشته نیز حضور روحانیت و شخصیت‌های برجسته فرهنگی در بدنه آموزش و پرورش بسیار گسترده بود. آنان میدانستند که جایگاه اصلی تعلیم و تربیت، مدارس هستند و اگر این سنگر در اختیار نااهلان و یا منحرفان باشد، نونهالان و نوجوانان و نسل آینده را به بیراهه خواهند برد، لذا سعی داشتند با تأسیس مدارس و مدیریت آنها توسط خود در پرورش دانش‌آموزانی باسواد و در عین حال متدین و متعهد اثرگذار باشند.
نمونه بارز یکی از این رجال برجسته مرحوم آیت‌الله دکتر شهید بهشتی بود که ابتدا دبیرستان دین و دانش را در قم و سپس مدرسه رفاه را در تهران تأسیس کرد و حتی لجنه‌ای از رجال فرهنگی مانند شهید دکتر محمدجواد باهنر را برای تألیف کتب درسی مدارس تشکیل داد و یا شخصیتی مانند آیت‌الله شیخ عباسعلی اسلامی در سال ۱۳۲۲ شمسی جامعه تعلیمات اسلامی را پایه‌گذاری کرد و سپس در پرتو آن بیش از ۲۰۰ مدرسه در سراسر کشور ایجاد کرد که این‌گونه مدارس هم به لحاظ درسی بسیار قوی بودند و هم به لحاظ تعلیمات دینی آموزش‌های خوبی داشتند و بسیاری از مردم علاقه‌مند بودند که فرزندانشان در این‌گونه مدارس تحصیل کنند.
برخی افراد نا آگاه و تازه به دوران رسیدههایی که از نام مقدس معلم بهره‌برداری سوء دارند این‌طور وانمود میکنند که جای روحانیت در آموزش و پرورش نیست! اینها نمیدانند که علما و روحانیون در دوره قاجاریه و پهلوی چه نقش پررنگی در آموزش و پرورش داشته‌اند، در رژیم گذشته حضور روحانیون در مدارس چه در سطوح مدیریتی و چه در سطوح علمی و تربیتی بسیار جدی‌تر و بیشتر از الآن بود و متأسفانه یکی از کارهای غلطی که انجام شد این بود که با تأسیس نظام جمهوری اسلامی بسیاری تصور کردند که خوب حالا مقصود حاصل شده است و به حضورشان در آموزش و پرورش و مدارس دیگر نیازی نیست و این سنگر را رها کردند و وارد دیگر کارها و مشاغل حکومتی شدند و ناگهان آموزش و پرورش بعد از انقلاب اسلامی با یک خلأیی از افراد دانشمند و برجستهای که در درون خود داشت روبه‌رو شد، چراکه مسئولیت‌های جدیدی تعریف شده بود و قبلاً تجمع نیروهای برجسته در آموزش و پرورش بود و اکنون آنها پخش در مسئولیت‌های مختلف در سطح کشور شده‌اند و این کار گرچه در آن مقطع شاید ضرورت داشت ولی با خالی شدن بدنه آموزش و پرورش از افراد برجسته، سطح کیفی آن حداقل به لحاظ تربیتی بسیار پایین آمد که ای کاش نمیشد و بزرگان ما همچنان در آموزش و پرورش میماندند!
استاد پرورش یکی از این شخصیت‌های بزرگ و اثرگذار در آموزش و پرورش بود، اما وقتی وزیر آموزش و پرورش شد، ناراحت بود که سر کلاس درس نیست و میگفت اگر مرا مخیّر بگذارند که یا وزیر باشم و یا یک معلم ساده در مدرسهای در ابرقو (یک شهر دورافتاده)، خدا شاهد است که من سرسوزنی صندلی وزارت را بر ابرقو درس دادن ترجیح نمیدهم!
او معلمی را همانند حضرت امام خمینی(ره) حقیقتاً شغل انبیا میدانست و دوست داشت همیشه یک معلم باشد و لذا وقتی وزارت آموزش و پرورش به او پیشنهاد شد به هیچ رو نمیپذیرفت و بالاخره با تکلیف و توصیه مؤکد شهید آیت‌الله بهشتی آن مسئولیت را پذیرفت.
استاد پرورش در رژیم گذشته یک دبیر ادبیات فارسی بود ولی به لحاظ سطح دانش و کمالات اخلاقی آنچنان مورد توجه بود که نه تنها در پهنه اصفهان بلکه در سطح کشور به‌عنوان یکی از شخصیت‌های فرهنگی برجسته مطرح بود.
او در قبل از انقلاب در زمانی که هنوز ۳۰ سال نداشت به دعوت شهید آیت‌الله دکتر محمد مفتح در مسجد قبا که محل تجمع انقلابیون بود در حضور شخصیت‌هایی مانند علامه شهید مطهری و آیت‌الله دکتر بهشتی که در آن موقع ممنوع‌المنبر بودند به ایراد سخن میپرداخت.
استاد پرورش معتقد بود همان‌طور که انبیا رسالت تزکیه نفوس و تعلیم کتاب و حکمت را عهده‌دار هستند، معلمان نیز چنین وظیفهای دارند و باید همراه با تعلیم و تعلم در جهت پرورش دینی و تزکیه دانش‌آموزان گام بردارند.
یکی از نکتههای مهم استاد پرورش این بود که میگفت هر انسانی را یک فرد نبینید، بلکه یک جهان ببینید و برای همین است که قرآن میفرماید: «وَمَن أَحياها فَكَأَنَّما أَحيَا النّاسَ جَميعًا» (سوره مائده، آیه ۳۲) و هر کس به انسانی حیات ببخشد همچون کسی است که به همه مردم حیات بخشیده است.
او بر اساس همین تفکر معتقد بود یک معلم هنگامی که به سر کلاس میرود، نباید تصور کند با ۲۰ نفر یا ۳۰ نفر روبه‌رو است، بلکه باید این‌طور فکر کند که من با ۳۰ جهان روبه‌رو هستم، چراکه ارزش وجودی هر انسانی و یا هر دانش‌آموزی به مثابه ارزش تمام انسان‌هاست.
او میگفت اگر معلمی چنین دیدگاهی نسبت به دانش‌آموزان داشته باشد، قطعاً نوع رفتارش با دانش‌آموزان بسیار متفاوت خواهد بود، با مطالعه سر کلاس میرود و با احترام با آنان سخن میگوید و به سؤالات آنان نیز با صبر و حوصله پاسخ میدهد و هیچ‌گاه از رنج و سختی که در راه ساختن انسان‌ها و هدایت‌گری متحمل میشود، ناراحت نمیشود و این شعر مولانا را هم میخواند که:
میرآخُر بود حق را مصطفی/ بهر استوران نفس بر جفا/ لاجرم اغلب بلا بر انبیاست/ که ریاضت دادن خامان بلاست/ تا نفسها را مروّض کرده است/ زین ستورن پس لگدها خورده است/ هر کجا باشد ریاضت باره‌ای/ از لگدهایش نباشد چارهای
*استاد پرورش از نگاه رهبری و مراجع عظام تقلید
ابعاد وجودی شخصیت استاد پرورش فراتر از معلمی است، گرچه او با همین حرفه هزاران نفر را پرورش داد و به تکثیر انسان‌های صالح و مجاهد و مهذب پرداخت، اما سطح خدمات او چه در قبل از انقلاب اسلامی و چه بعد از پیروزی انقلاب بسیار فراتر از این‌هاست.
*رهبر معظم انقلاب و استاد پرورش؛
رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیامی پس از درگذشت استاد پرورش از او به‌عنوان یار صدیق انقلاب نام بردند و ایشان را چهره محترم و اثرگذاری که بخش اعظم عمر بابرکت خود را در خدمت اسلام و ارزشهای متعالی دین گذرانید و لهجه صادق و دل با اخلاص و خُلق نیک را به ترویج و تحکیم انقلاب و نظام اسلامی گماشت، تلاشهای مبارزاتی در دوران طاغوت را به خدمات ارزنده و مسئولیت‌های سنگین خود در قوه مجریه و مقننه و شورای عالی دفاع در دوران جمهوری اسلامی پیوند داد و با همه توان به کشور و ملت خود خدمت کرد و سلامت و راحت جان خود را به سرانجام وظیفه نهاد، توصیف فرمودند.
استاد پرورش دانش‌آموخته هم حوزه و هم دانشگاه بود و در مراوده و معاشرت با بزرگان اهل معرفت به مراتب والایی دست یافت، شخصیت‌های بزرگی همچون مرحوم آیت‌الله حاج آقا رحیم ارباب، علامه طباطبایی، شهید مطهری و شهید بهشتی که با آنها از نزدیک آشنایی و ارتباط داشت، تأثیر زیادی در او داشتند.
او چون دانش‌آموخته رشته ادبیات فارسی بود به دیوانهای شعرا بسیار تسلط داشت به‌طوری که حافظ بیش از ۵۰ هزار بیت شعر بود و تقریباً از هر دیوان معروفی شعری اشاره میشد، دنباله‌اش را از حفظ میخواند و چون ادبیات شعرای پارسی زبان آمیخته با معارف اخلاقی، عرفانی و قرآنی است، در سیر و سلوک عرفانی و بیان مطالب نغز عرفانی هم بسیار جذاب بود و هرگاه از ایشان دعوتی به سخنرانی در مسجد و محلی میشد، صدها نفر از جوانان جویای معارف ناب عرفانی و قرآنی تجمع میکردند.
*حیات و ممات برای افرادی مانند استاد پرورش یکسان است
حضرت آیت‌الله جوادی آملی در توصیف ایشان فرمودند: حیات و ممات برای افرادی مانند استاد پرورش یکسان است، زیرا فرموده‌اند: «العلماء باقون ما بقی الدهر» تا روزگار باقی است، علما نیز هستند و این حدیث شریف شامل شاگردان علما نیز میشود.
ایشان تأکید فرمودند: استاد پرورش کسی بود که اولاً در ارتباط با علما و بزرگان معارف قرآن و عترت را به‌خوبی دریافت کرد و ثانیاً باور کرد و ثالثاً عمل کرد و رابعاً متخلق شد.
*تقدیر از پیام پر معنا و کم‌نظیر رهبر معظم انقلاب
حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی نیز تأکید فرمودند: پیام رهبر معظم انقلاب به مناسبت درگذشت ایشان، نمایانگر شناخت همه جانبهای بود که از استاد پرورش داشتند و باید گفت که این پیام پر معنا، پر فیض و کم‌نظیر بود.
*استاد پرورش شخصیتی علمی، سیاسی، دینی و فرهنگی
حضرت آیت‌الله نوری همدانی هم در توصیف شخصیت ایشان فرمودند که: مرحوم استاد پرورش شخصیت علمی، سیاسی، دینی و فرهنگی ممتازی بودند که تشریح ابعاد وجودی ایشان میتواند برای نسل جوان و جامعه فرهنگی کشور و عموم علاقه‌مندان به انقلاب اسلامی الگو قرار گیرد و باید جوانان ما بدانند که برای این انقلاب و نظام، اشخاصی مانند آقای پرورش چه زحماتی کشیدند.
*خدای متعال محبت او را در قلوب مردم قرار داده بود
حضرت آیت‌الله جعفر سبحانی نیز بیان کردند: استاد پرورش دانشمندی بود که در بعد تربیتی نیز توفیقات بسیار خوبی داشت و شاگردان زیادی تربیت کرد و خدای متعال محبت او را در قلوب مردم قرار داده بود و تشییع جنازهای که برای ایشان در اصفهان برگزار شد در حد مراسم تشییع یک مرجع تقلید بزرگ بود.
*همه باید از خدمات ایشان تشکر کنیم
حضرت آیت‌الله حسین مظاهری نیز که بر جنازه ایشان نماز خواندند فرمودند: از الطاف بزرگ خدا به مرحوم آقای پرورش این بود که هم خواص و هم عوام ایشان را قبول داشتند و همه ما باید از خدمات ایشان تشکر کنیم.
*کتاب خاطراتی از استاد پرورش
توصیفات بزرگان، علما و شخصیتها از مرحوم استاد پرورش فراوان است و به‌مناسبت هشتمین یادواره بزرگداشت ایشان به همین مقدار بسنده میکنیم و از درگاه الهی علو درجات ایشان را مسئلت مینمایيم. البته یادآور میشوم که مجموعه مقالات و یادداشتهای بنده در معرفی شخصیت استاد پرورش که بالغ بر ۳۰ یادداشت هست در کتابی تحت عنوان «خاطراتی از استاد پرورش» منتشر شده است و علاقه‌مندان میتوانند برای آشنایی بیشتر به این کتاب رجوع نمایند.