ستاد همکاریها/ مدیرمدرسه علمیه جهانگیرخان از مدارس علمیه قدیمی ایران گفت: طرح امین یکی از ابتکارات ارزشمند حوزه علمیه و آموزش و پرورش است که باید طلاب با مهارت بالا را روانه مدارس دانش آموزی کنند.
حجت الاسلام والمسلمین جعفر جویباری در گفتگو با پایگاه اطلاع رسانی ستاد همکاریها در خصوص مدیریت خود در مدرسه و تاریخچه این مجموعه اظهارکرد: بنده از حوزه علمیه بابل، مدیریت و مربی‌گری را آغاز کردم. به نظرم بین مدیر و مربی تفاوت است، مربی جایگاهی مهم‌تر از مدیر دارد، چون همواره در صحنه است، و من خود را خادم و مربی می دانم.
*در سایه سنت حوزه، بزرگان زیادی تربیت شده‌اند
حجت الاسلام جویباری تصریح کرد: چندسالی است که به برکت تشکیل ستاد همکاریهای حوزه و آموزش و پرورش و بر اساس تفاهمات انجام شده حضور دانش آموزان و رغبت آنان به مدارس علمیه بیش از قبل شده است اما نکته ای که باید مدنظر برنامه ریزان باشه ارتقای مهارت های فردی طلاب مستقر در مدارس است.
وی با بیان اینکه در این مدرسه فقط دانش آموزان به عنوان طلبه پذیرش می شوند، گفت: باید طلاب پایه ۱ تا ۶ با مدرک تحصیلی سیکل بومی باشند، البته اگر بستگان نزدیک داخل قم داشته باشند، پذیرش می‌شوند، اما به طور کلی فضا ویژه قمی‌هاست.
وی عنوان کرد: این مدرسه با نگاه ویژه مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور (فعلی و قبلی) به فعالیت خود ادامه می‌دهد، و در حال حاضر ۱۰۵ طلبه در سطح یک داریم. ساختار مدرسه زیر نظر مرکز مدیریت حوزه علمیه ،مستقلا فعالیت دارد و ما قدردان اعتماد مسئولان حوزه هستیم و خلاف سنت حوزه حرکتی نمی کنیم، چرا که در سایه سنت حوزه، بزرگان زیادی تربیت شده‌اند، من بر این باورم اگر بدانیم در کجا قرار داریم بسیاری از مسائل رفع می‌شود.
استاد حوزه علمیه خاطرنشان کرد: من توصیه می‌کنم مسئولان در روش‌های تربیت دینی، مهد کودک‌ها و مدارس را دریابند،حضورروحانی در سطح مهد کودک‌ها و مدارس اهمیت زیاد دارد تا به عنوان مشاور و امین فرزندان باشد، خدا را شکر طرح امین اجرایی شد، هر چند در طرح امین نیز کمی ها و کاستی هایی وجود دارد، اگر از ریشه کار کنیم، نسل امروز ما با روحانی و فضای معنوی عجین می‌شود.
*نگاهی به تاریخچه مدرسه تاریخی جهانگیرخان
مدرسه علمیه جهانگیرخان قم یا به قول مدیر خوش برخورد و جوانش (مدرسه امام رضایی) با نقشه ای هشت ضلعی و سردری زیبا از مدارس منحصربه فرد ایران و حوزه علمیه قم است.
شکل گیری مدرسه به عنوان بخش مهمی از تاریخ نهاد آموزش در تمدن اسلامی، به قرنهای سوم و چهارم هجری باز می گردد و مدرسه علمی بلند آوازه نجف اشرف که شیخ طوسی بنیانگذار آن است و مدرسه ابن حبان بُستی در بُست و مدرسه ابن فورک در نیشابور و مدرسه قاضی نعمان و فرزندش در جامع الأزهر و دهها حوزه دیگر در سرزمینهای اسلامی، از این نمونه ها هستند.
عبدالجلیل رازی قزوینی، از متکلمان برجسته قرن ششم ، در کتاب «نقض»، به ۹ مدرسه دایر و مشهور قم در روزگار خود اشاره می کند و این در حالی است که روزگار او (دوره پس از سقوط آل بویه و اوج قدرت حاکمان عامه مذهب سلجوقی)، عصر رخوت و رکود دانش، به ویژه دانشهای دینی در قم و دیگر شهرها و محله های شیعی ایران بوده است.
بنابراین میتوان حدس زد که برخی از این مدارس علمیه، دست کم، یکی دو قرن پیش از وی تاسیس شده باشند.
مدرسه جهانگیرخان در سمت شرقی شهر قم نزدیک دروازه ری سابق و در مقابل مسجدجامع شهر قرار دارد به طوریکه طلاب مدرسه نمازهای خود را در این مسجد اقامه می کنند و کتابخانه مدرسه هم در آن مستقر است.
این بخش تا قرن سوم هـ.ق قسمت اصلی شهر محسوب می‌شد، ولی با آغاز این قرن و ورود حضرت فاطمه معصومه (س) در سرای موسی بن خزرج اشعری و سپس وفات آن حضرت در محلی بنام باغ بابلان، قسمت اصلی شهر به تدریج به سمت غرب و حدود امروزی کشیده شد.
این مدرسه از مدارس دورهٔ صفوی در قم است که در دورهٔ ناصری به سال ۱۲۷۸ هـ.ق به وسیله میرزا نصرالله‌خان مستوفی گرگانی تعمیر و مرمت یافت و پس از آن به نام مدرسه ناصری نیز یاد می‌شد که در عین کوچکی از مدارس معروف قدیمی قم بود و اکثر فضلای سابق قم از تربیت یافتگان این مدرسه بودند.
مدرسه فوق یک بار در عصر صفویه از ناحیه عالم زمان مرحوم جهانگیرخان – مدرس مدرسه شاه اصفهان – تعمیر یافت و کتابخانه‌دار شد و کتبی بر آن وقف گردید.
این مدرسه یک بار هم در دوره فتحعلی‌شاه تعمیر شد و آخرین بار در زمان حضرت آیت الله بروجردی در سال ۱۳۷۳ قمری تعمیر کلی به عمل آمد که سنگ نوشته سر در ورودی مدرسه مؤید آن است.
از بانی مدرسه چندان اطلاع دقیقی در دست نیست و دانشمندانی که در این موضوع کاوش کردهاند نیز به نظرات مختلفی رسیده اند.
مرحوم فیض در گنجینه آثار قم معتقد است، بانی مدرسه و مسجد یکی است و او سلطان جانی خان، پادشاه تاتار ترکستان است.
بدین ترتیب، بنای مدرسه همپای بنای مسجد و از اواسط قرن هشتم است و همچنین ناصر الشریعه در مختار البلاد یا تاریخ قم بنای مدرسه را قبل از دوره صفوی دانسته است.
البته هماهنگی کاملی که مدرسه با مسجد جامع دارد، این احتمال را تقویت می کند که در هر صورت بنای مسجد و مدرسه، از یک نفر و در یک زمان بوده است و از آنجا که اکثر صاحب نظران، تاریخ بنای مسجد جمعه قم را به حدود قرن هشتم رساندهاند، شاید این احتمال که بانی مدرسه، جانی خانِ دوره ایلخانی است، به واقع نزدیکتر باشد.
سر در ورودی این مدرسه مقابل سر در مسجد جمعه قرار دارد و بعد از چند پله کوتاه، وارد صحن اصلی مدرسه می شوید.
بعد از دالان کوتاهی، حیاط زیبای مدرسه نمودار می شود و حیاط مدرسه را حدود ۲۰حجره احاطه کرده است و در وسط حیاط، مانند اکثر مدارس دینی حوض آبی قرار دارد و در چهار گوشه حوض نیز باغچه هایی که تماماً هشت ضلعی است، می باشد.
سر در ورودی مدرسه از داخل نیز دارای کاشی کاری زیبایی است که به حیاط مدرسه جلوه و شکوه بخشیده است.
مقابل هر حجره، ایوانی است با ارتفاع یک پله سنگی که دارای لبه سنگی و جدار طاقچهدار سفید کاری شده با پوشش مقرنس گچی با جرزهای آجری که لچکیهای آن کاشی کاری شده است و گره سازی این ایوانها توام با آجرهایی متضمن کتیبه به خط بنایی به نامهای جلاله و اسامی پیامبر اکرم(ص) و حضرت علی(ع) است.
در سالهای اخیر دو باب مغازه که کنار مدرسه قرار داشت و همچنین یک حمام که مقابل مسجد جمعه و چسبیده به مدرسه بود و سالها مخروبه شده بود، خریداری شد و داخل بنای مدرسه قرار گرفت.
میرزا عباس فیض در گنجینه آثار قم معتقد است این مدرسه یک بار در زمان صفوی از سـوی عالـم این عصـر میرزا جهانگیر خان ـ مدرس مدرسه شاه اصفهان ـ تعمیر شد و دارای کتابدار و کتاب خانه شد و این مدرسه، در دوره صفوی و قاجار معمور و آباد بوده است.
حال به سراغ مدیر جوان مدرسه حجت الاسلام والمسلمین جعفر جویباری رفتیم و فضای مصاحبه را در حیاط و زیر درختان سرسبز مدرسه قرار دادیم، حضور طلاب جوان و نوجوان برای تجدید خاطره از روزهای درس تا پایان نشست ۱۵۰ دقیقه ای ما پیوسته ادامه داشت.
*علت نامگذاری مدرسه به نام جهانگیرخان
حجت الاسلام والمسلمین جعفر جویباری در خصوص مدیریت خود در مدرسه و تاریخچه این مجموعه اظهار داشت: بنده از حوزه علمیه بابل، مدیریت و مربی‌گری را آغاز کردم. به نظرم بین مدیر و مربی تفاوت است، مربی جایگاهی مهم‌تر از مدیر دارد، چون همواره در صحنه است، و من خود را خادم و مربی می دانم.
مدیر مدرسه علمیه جهانگیرخان قم افزود: بعد از سه سال وارد قم شدم و در قم، فعالیت خود را در مدرسه جدید التاسیس حجت ابن الحسن آغاز کردم و بعد از مدتی به همراه طلاب و کادر به این مدرسه مبارکه نقل مکان کردیم . از شروع فعالیت تا به الان ۱۰ سال می گذرد و طلابی که در اولین سال شروع فعالیت پذیرش شدند، امسال وارد درس خارج می شوند.
او بیان کرد: بنای مدرسه در دوران صفویه و به نام جانی خان بوده است اما در طول دوران به نام جهانگیرخان قشقایی تغییر کرد. از همان دوره صفویه این جا مدرسه علمیه بوده و قبل از ما به صورت خوابگاه فعال بود، اما با حضور بنده و با توجه به نیت واقف و تاکید وارثین آن ، به مدرسه و فضای آموزشی از پایه ۱ تا ۶ تبدیل گردید.
جویباری تصریح کرد: به خاطر همجواری مدرسه با مسجد جامع قم ، اعمال عبادی طلاب در مسجد انجام می گیرد و از ظرفیت مسجد برای برخی از کارها از جمله سالن کتابخانه بهره گرفتیم و هیئت امنا، نگاه خوب و محبت آمیزی به بنده و طلاب دارند.