استمرار و بقای هر جامعه مستلزم آن است كه مجموعه باورها، ارزش ها، رفتارها، دانش ها و مهارت های آن به نسل های جدید انتقال یابد. مهم ترین وسیله این انتقال آموزش و پرورش است و مدرسه مهم ترین واسطه انتقال دانش و مهارت فنی است بر همین اساس در دوره نخست وزیری شهید رجایی و در دوران تصدّی شهید باهنر در وزارت آموزش و پرورش آن ها به تأسیس ستاد های امور تربیتی در مدارس كشور اقدام كردند تا فرهنگ اسلامی را گسترش دهند و دانش آموزان را به حرمت نهادن و عمل به ارزش های اسلامی ترغیب كنند. پاسداری از ارزش های اسلامی و دستاوردهای انقلاب، برنامه ریزی و ایجاد هماهنگی بین عملكرد عوامل تربیتی، توجّه جدی به نقش معلمان در فعالیت های تربیتی و توجه به نقش دانش آموزان در فعالیت های تربیتی از جمله اهداف ستادهای امور تربیتی بود.
سالها بعد حوزه علمیه نیز به کمک آموزش و پرورش آمد و با تشکیل ستاد همکاریهای حوزه علمیه و آموزش و پرورش اینک این بنیان مرصوص یکی از بازوان اصلی تعلیم و تربیت اسلامی در اقصی نقاط کشور تحت عنوان کمیته های همکاری حوزه علمیه و اموزش و پرورش برای حضور با نشاط روحانیون در امر تعلیم و تربیت اسلامی است.
*نیم نگاهی به سه بعد تربیتی از نگاه اسلام
از ديدگاه اسلام، محبّت، يکى از اصول تربيتى کودک است که به شدّت، مورد تأکيد قرار گرفته و محبّت نکردن، به شدّت نکوهش شده است؛ امّا در عين حال، از افراط در محبّت نيز نهى شده است. لذا در کنار محبّت، صلابت و دقّت در تربيت کودک نيز مورد توجّه اکيد، قرار گرفته است.
بر اين اساس، کودک در عين اين که محبّت مى بيند، امّا يله و رها نيست تا هر کارى که خواست، انجام دهد. از سوى ديگر، در عين اين که تربيت مى شود، مورد مهر و محبّت و مدارا نيز واقع مى شود و به همين جهت، از افراط در ملامت ها و خشونت که از شاخصه هاى الگوى سختگيرى بدون محبّت هستند نهى شده است.
امّا الگوى تربيتى اسلام، بُعد سومى نيز دارد که عبارت است از «تکريم». تکريم، احترام گذاشتن به کودک و ارزش قائل شدن براى اوست. از ديدگاه اسلام، کودک، چون کودک است، نبايد تحقير شود و احساس بى ارزشى و يا کم ارزشى کند. هر چند کودک، بيشتر محتاج محبت است و بزرگ سال محتاج احترام؛ ولى بدان معنا نيست که شخصيت کودک، نبايد محترم شمرده شود، همان گونه که مهر و عطوفت نسبت به بزرگ سال، نبايد فراموش شود.
کودکى که باارزش قلمداد مى شود و شخصيت او محترم شمرده مى شود (تکريم)، به احساس خودْ ارزشمندى (عزّت و کرامت نفس) دست مى يابد و کسى که براى خودش ارزش قائل باشد، خود را به زشتى ها آلوده نمى کند.
کرامت نفس، محور اساسى اخلاق اسلامى و تربيت اسلامى است و مهم ترين راه آن، تکريم انسان، بويژه در دوران کودکى است.
*در محضر اهل بیت علیهم السلام
پيامبر صلي الله عليه وآله :أكرِمُوا أولادَكُم و أحسِنُوا آدابَهُم
به فرزندان خود احترام بگذاريد و آنها را نيكو تربيت كنيد/ ميزان الحكمه ، ح ۲۲۷۴۷ .
*فرزندان خود را بر سه ويژگي تربيت كنيد
أدِّبُوا أولادَكُم عَلي ثَلاثَ خِصالٍ : حُبِّ نَبِيِّكُم ، حُبِّ أهلِ بَيتِهِ و قِراءَةِ القُرآنِ
فرزندان خود را بر سه ويژگي تربيت كنيد : دوست داشتن پيامبرتان ، دوست داشتن اهلبيت او ، و خواندن قرآن/ كنزالعمّال ، ح ۴۵۴۰۹ .
امام علي عليه السلام :
أفضَلُ الأدَبِ ما بَدَأتَ بِهِ نَفسَكَ
بهترين ادب آن است كه از خود آغاز كني/ ميزان الحكمه ، ح ۳۶۹ .
كَفاك أدَباً لِنَفسِك اِجتنابُ ما تَكرَهُهُ مِن غَيرِك . براي تربيت كردن خود همين بس كه از آنچه در ديگران نميپسندي دوري كني/ نهج البلاغه ، حكمت ۴۱۲ .
امام علي عليه السلام :أفضَلُ الأَدَبِ أنْ يَقِفَ الإنسانُ عِندَ حَدِّهِ ولا يَتَعدّي قَدرَهُ. بهترين ادب آناست كه انسان در حدّ و مرز خود بماند و از اندازهخويش فراتر نرود/ غررالحكم و دررالكلم ، ح ۳۲۴۱ .
عَلِّمُوا أنفُسَكُم و أهليكُم الخَيرَ و أدِّبُوهُم .به خود و خانواده خود خوبي بياموزيد و آنان را تربيت كنيد/ ميزان الحكمه ، ح ۴۰۰ .