ستاد همکاریها/ مبانی معرفتی یک انسان، مثل ریشه برای درخت است. هرچه ریشه بیشتر در خاک نفوذ کرده باشد هم آب و املاح معدنی بیشتری جذب میکند و هم در برابر طوفانها و سیلها، مقاومتر است. پس با تقویت مبانی معرفتی، ریشههایمان را محکمتر کنیم.
ما در طول زندگی خصوصاً در دوران نوجوانی با پرسشها، ابهامات و موضوعات جدی فکری مواجه میشویم. بخشی از این پرسشها درباره خودمان است. مثلاً میپرسیم هدف از زندگی چیست؟ یا اینکه چرا ما به این جهان آمدهایم و قرار است به کجا بریم؟ بعضی از پرسشهای ما درباره موضوعات دینی و مذهبیمان است. شاید پیدا کردن مجموعههایی که بتواند در چند کتاب بخش مهمی از پرسشهای ما را پاسخ بدهد، سخت باشد به همین دلیل ما یک مجموعه 6 جلدی از آثار شهید مطهری و علامه طباطبائی را به شما معرفی میکنیم که هم ساده و روان نوشته شدهاند هم میتواند چراغهای روشن بسیاری را در مسیر معرفت افزایی ما روشن کند.
1*«هدف زندگی»
همه ما یک پرسش اساسی و مهم در ذهنمان داریم که در تمام مقاطع زندگی خودش را نشان میدهد. گاهی جوابهای خوبی برایش پیدا میکنیم، گاهی مدتی با آن سروکله زده و رهایش میکنیم، گاهی هم بین شلوغیهای زندگی فرصت فکر کردن به آن را به خودمان نمیدهیم.
آن پرسش خیلی مهم و تکراری این است که هدف از زندگی چیست؟ نوجوانی، یکی از بهترین زمانهایی است که هم سروکله این پرسش پیدا شده و هم فرصت خوبی برای جستوجو و فکر کردن در مورد آن را داریم.
وقتی میپرسیم هدف از زندگی چیست؟ منظورمان این است که قرار است آخرش چه بشود؟ جالب است که خیلی جاها شنیده و خواندهایم که هدف از بعثت انبیاء این است که بشر را به سمت اهداف مشخصی راهنمایی کنند، اما کدام هدف؟ پس حالا این پرسش هم اضافه شد که هدف از بعثت انبیاء چه بوده است؟
شهید مطهری در کتاب «هدف زندگی» موشکافانه همین پرسش کلی که بارها آن را شنیدهایم را بررسی کرده است. وی از دیدگاههای مختلف به این موضوع پرداخته و همه اینها در یک کتاب مختصر و مفید جمعآوری شده است. اگر تابهحال فرصت نکردهاید به این پرسش اساسی زندگی پاسخ بدهید و یا آن را در صندوقخانه ذهنتان پنهان کردهاید، وقتش رسیده که با خواندن این کتاب خودتان را برای روبهرویی با این پرسش مهم آماده کنید.
* 2جاذبه و دافعه علی علیهالسلام
آدم مؤثر کسی است که بتواند با رفتار و گفتارش روی عکسالعمل دیگران هم تأثیر بگذارد. نهتنها بر رفتار آدمها مؤثر باشد، بلکه بتواند روح و جان افراد را هم درگیر کند. این تأثیرگذاری میتواند از جهت موافق یا مخالف باشد. میدانید! اگر بنا باشد همه با ما موافق باشند، باید به کارمان شک کنیم. مگر میشود ما بر مبنای حق حرف بزنیم و مثلاً جبهه کفر از دست ما عصبانی نشود؟ مگر میشود مؤمنانه زندگی کنیم و منافقان از اطراف ما پراکنده نشوند؟ شخصیت همه آدمها برای عدهای جاذبه و برای عده دیگری دافعه دارد. اما اینکه جاذبه چیست و چه جاهایی باید وجود داشته باشد یا نیروی دافعه چیست، چه کارکردی دارد و چقدر ضروری است؟ از جمله پرسشهایی است که ممکن است به ذهن همه ما برسد.
نوجوانی و شکلگیری شخصیت افراد، اهمیت پرداختن به بحثهای اینچنینی را دوچندان میکند. یکی از راههای خوب برای اینکه دو نیروی جاذبه و دافعه را بهدرستی در زندگی پیاده کنیم، این است که دست به دامن الگوهایمان بشویم و چه الگویی بهتر از امیر عارفان و مؤمنان حضرت علی علیهالسلام.
جاذبه و دافعه علی علیهالسلام نام کتابی است که شهید مطهری در آن به این دو نیروی مهم از شخصیت امیرالمؤمنین پرداخته است. نقلهای روایی و آشنایی با اتفاقات تاریخی در این کتاب باعث میشود علاوه بر آنکه به دنبال الگو گیری باشید، کلی هم ماجراهای جدید تاریخی بخوانید که شاید کمتر خواندهاید.
* 3ختم نبوت
همیشه شنیدهایم که پیامبر اسلام صلیالله علیه و آله، آخرین پیامبر خدا بوده است. اصلاً یکی از اعتقادات محکم مسلمانان همین است که حضرت محمد صلیالله علیه و آله، آخرین پیامبر خداست و پس از رحلت ایشان پرونده پیامبری و نبوت هم بسته شده است. به قول شهید مطهری این اعتقاد بین مسلمانان آنچنان است که اگر کسی بگوید پیامبر اسلام آخرین پیامبر نبوده است، مثل آن است که در یگانگی خدا شک کرده است. حالا با این تعریف، آیا کسی که در جایگاه راهبری و راهنمایی باشد متولد نخواهد شد؟
شهید مطهری در این باره میگوید: ظهور پیاپی پیامبران، تجدید دائمی شرایع و نسخهای مداوم کتب آسمانی همه بدان علت است که نیازمندیهای بشر دوره به دوره تغییر میکرده است و بشر در هر دورهای نیازمند پیام نوینی بوده است. پس با ختم نبوت تکلیف انسانهایی که پس از آخرین پیامبر زندگی کنند چه میشود؟
شهید مطهری در این کتاب پاسخ این پرسشها را کاملاً شفاف و دقیق ارائه میکند. بیان روان و قابلفهم شهید مطهری باعث میشود موضوعات پیچیده را هم هرکسی بهخوبی متوجه شود. خوبیِ کتابهای شهید مطهری این است که سؤالهای اساسی و مهم را از گوشه و کنار مغزمان بیرون میکشد و باعث میشود به موضوعاتی فکر کنیم که واقعاً مهم هستند.
* 4 تعالیم اسلام
شاید دوست داشته باشید مثل یک نفر که اصلاً دین اسلام را نمیشناسد، یکبار با اسلام روبهرو شوید. مثل کسی باشید که هیچچیزی از اسلام نمیداند و حالا قرار است از اول آن را بشناسد. مثل کسی که در یک خانواده مسلمان متولد نشده و حالا دنبال این است که با دین اسلام آشنا شود.
کتاب «تعالیم اسلام» اثر علامه سید محمدحسین طباطبائی با قلمی که سعی شده برای فهم عموم و بهویژه مناسب جوانان باشد، نوشته شده است. شاید این کتاب با انگیزه آشنایی غیرمسلمانان با دین اسلام نوشته شده باشد اما لازم است همه ما این کتاب را بخوانیم تا هرچه بیشتر پایههای اعتقادیمان را محکم کنیم. علامه علاوه بر بحث در رابطه با اعتقادات از اخلاق، اجتماع و دین و احکام صحبت کرده که هرکدام بهخوبی دستمان را پر میکنند.
*5 شیعه در اسلام
تابهحال فکرش را کردهاید، اگر یک نوجوان یا جوان غربی بخواهد با تشیع آشنا شود چه منابع محکم و درستی در دسترس اوست؟ علامه طباطبائی کتاب «تشیع در اسلام» را باهدف معرفی تشیع در مغرب زمین نوشته است. اگرچه دانشمندان غربی مطالب زیادی در مورد اسلام نوشتهاند، اما در بسیاری از موارد تنها منابع اهل سنت را بررسی کردهاند. از طرفی در منابعی که غربیها نوشتهاند، علت وجود تشیع، در حد یک موضوع سیاسی و اجتماعی مطرح شده است و کمتر پیش آمده به علت اصلی پیدایش تشیع توجه شود. این کتاب برای آشنایی با تشیع یکی از بهترین کتابهاست که به زبانهای دیگر دنیا هم ترجمه شده است. امروز برای آنکه بهتر از همیشه تشیع را بشناسیم و با مفاهیم اصلی آن از یک منبع مطمئن آگاه شویم، رجوع به این کتاب یکی از بهترین پیشنهادها است.
* 6 قرآن در اسلام
خیلی از شما که دغدغه کتاب خواندن و مطالعه دارید، ممکن است بارها به ذهنتان رسیده باشد که با قرآن که کتاب الهی ماست بهتر از قبل روبهرو شوید.
قرآن بهعنوان محکمترین و اصیلترین مدرک اسلامی شناخته میشود. اگرچه دین اسلام مثل سایر ادیان دارای مذاهب مختلف شده است ولی قرآن در میان تمامی مسلمانان مقدس بوده و کسی در اعتبار آن تردید نمیکند. اگر دلتان میخواهد با قرآن بهتر و کاملتر آشنا شوید و اگر به دنبال جواب این پرسشها هستید که قرآن چیست و چه ارزشی در میان مسلمانان دارد؟ تعالیم آن چگونه است؟ ترتیب نزول آن و انتشار آیاتش میان مردم چگونه بوده است یا مثلاً قرآن که وحی آسمانی است چه رابطهای با علم دارد؟ باید از هر جا که میتوانید کتاب «قرآن در اسلام» مرحوم علامه سید محمدحسین طباطبائی را پیدا کرده و بخوانید. به این ترتیب در یک دوره کلاس قرآنشناسی شرکت کردهاید آنهم از زبان استاد بینظیر و مفسر بزرگ قرآن، یعنی علامه طباطبائی.