از نرمش فلز در ستان مبارکش تا دستوری برای درمان زلزله

پایگاه اطلاع رسانی ستاد همکاریها، ضمن تسلیت شهادت جانسوز حضرت امام جواد علیه السلام گوشه ای اززندگی و کرامات آن امام همام را منتشر می کند.  

پس از آن كه حضرت علىّ بن موسى الرّضا عليهما السلام توسطّ ماءمون عبّاسى مسموم و به شهادت رسيد؛ مردم ، مخصوصا سادات بنى الزّهراء نسبت به جنايات خليفه آگاه شدند، ماءمون از خطرات احتمالى بيمناك شد و بدين جهت ، امام محمّد جواد عليه السلام را از مدينه احضار كرد و در بغداد كنار دربار خود منزلى برايش تهيّه نمود تا از هر جهت امام عليه السلام تحت نظر باشد و در ضمن نيز جلب توجّه عامّه مردم شود؛ چون در ظاهر امام عليه السلام را بسيار مورد احترام و تكريم قرار مى داد.

برهمين اساس ، پس از گذشت مدّتى ، ماءمون جهت تداوم سياست عوام فريبانه خود و نجات از خطرات احتمالى ، دخترش ، امّالفضل را به ازدواج آن حضرت در آورد، تا هم جلب توجّه افكار عموم را نموده باشد وهم تمام موارد زندگى و حركات آن حضرت را تحت كنترل خود در آورد، به طورى كه هر لحظه چنانچه كوچك ترين اتّفاقى رخ مى داد، بلافاصله ماءمون توسّط ماءمورين و جاسوسان خود از آن آگاه مى گشت ، آن هم با تحريفات مختلف و جعليات ... وچندين مرحله نيز به جهت گزارشات كذب و بى مورد جاسوسان حكومتى و خصوصا همسر آن حضرت امّ الفضل -، آن امام مظلوم مورد شكنجه هاى روحى و جسمى قرار گرفت .

بنا بر روايت علىّ بن ابراهيم ، مردم از اقشار و طبقات مختلف به محضر مبارك و پُر فيض حضرت جوادالا ئمّه عليه السلام وارد مى شدند و پيرامون مسائل و فنون مختلف از آن حضرت سؤ ال مى كردند؛ و جواب مى گرفتند و حتّى در دوران ده سالگى ، در يك مجلس ، سى هزار مسئله از آن حضرت سؤ ال شد؛ و در همان مجلس نيز تمامى آن مسائل را، به طور كامل پاسخ فرمود.

طبق بینش وحیانی قرآن، پیامبر صلی الله علیه و آله و اولیاء الهی به اذن خداوند متعال علاوه بر ولایت تشریعی بر موجودات عالم، از ولایت تکوینی نیز برخوردارند؛ زیرا امامت امام معصوم علیه السلام به دو دلیل ثابت می شود: یکی نص از معصوم قبلی و دیگری سیره و روش آن حضرت و تصرف در موجودات به اذن الهی و صدور معجزات و کرامات.

امامان معصوم علیهم السلام ویژگیهایی دارند که آنان را بر سایر مردم برتری بخشیده است. از جمله این ویژگیها عصمت، علم، معجزه و کرامت آنان است، بنابراین یکی از دلائل امامت هر پیشوای معصومی معجزه و کرامت است تا برای مخالفان، اتمام حجت باشد و بر ایمان مؤمنان بیفزاید.

امام در حقیقت با اعجاز، جایگاهش را نزد خداوند معرفی می کند و مردم به عظمت و شکوه او پی برده و به برتری اش معرفت پیدا می کنند. در صورت شناخت کامِل امام توسط مردم، اطاعت از دستورات و رهنمودهایش به راحتی انجام می پذیرد؛ زیرا اطاعت و تسلیم در گرو معرفت و آگاهی به قدر و منزلت آنان است.

 امامان معصوم علیهم السلام به خاطر اثبات حقّانیت خویش گاهی به اذن و اراده الهی معجزاتی می آورند و گاهی این معجزات با درخواست و دعا و به اذن خداوند متعال انجام می پذیرد. قرآن کریم در مورد معجزات پیامبران الهی به هر دو قسم اشاره کرده است. در یکی از توقیعات مبارکی که از ناحیه مقدسه حضرت حجت علیه السلام صادر شده است، در این مورد می خوانیم: «وَ اَمّا الْاَئِمَّةَ فَاِنَّهُمْ یَسْأَلُونَ اللّهَ تَعالی فَیَخْلُقُ وَ یَسْأَلُونَهُ فَیَرْزُقُ ایجابَاً لِمَسْأَلَتِهِمْ وَ اِعظاماً لِحَقِّهِمْ؛امامان از خداوند امری را درخواست می کنند و خداوند هم آن را می آفریند و آنان از خدا می خواهند و خداوند روزی می دهد و این به خاطر پاسخ به خواسته هایشان و بزرگداشت حق و مقامشان است.»

امیرمؤمنان علی علیه السلام در روایتی، ولایت تکوینی و انجام معجزات و امور خارق العاده را برای امامان شیعه این گونه تشریح می کند: «من به اذن خداوند مرده را زنده می کنم و زنده را می میرانم، من می توانم از آنچه که شما خورده اید و در خانه هایتان ذخیره کرده اید به اذن پروردگارم خبر دهم. من از رازهای قلبهایتان باخبرم و امامان معصوم علیهم السلام از نسل من نیز اینگونه اند و این امتیاز را خداوند متعال به ایشان ارزانی داشته است. آنان نیز این علوم الهی را می دانند و این اعمال خارق العاده و معجزه را می توانند انجام دهند. هر گاه آنان دوست داشته باشند و بخواهند می توانند به اذن الهی معجزه نشان دهند؛ چرا که ما جانشینان پیامبر صلی الله علیه و آله همه مان نور واحدیم. ویژگیها و امتیازات همه مان عین همدیگر است. اول، اوسط و آخر ما محمد است و همه ما محمدیم.»(1) یعنی همانند اوییم، جز اینکه ما پیامبر و صاحب شریعت نیستیم.

با توجه به این نکات اعتقادی مهّم در موضوع امامت، برخی از نمونه های ولایت تکوینی امام جواد علیه السلام پرداخته و شمه ای از معجزات و کرامات امام نهم شیعیان را مرور می کنیم.

*دستوری برای  درمان زلزله

مرحوم شيخ صدوق رضوان اللّه تعالى عليه به طور مستند به نقل از علىّ بن مهزيار اهوازى كه يكى از اصحاب و ياران باوفاى امام جواد، امام هادى و امام حسن عسكرى عليهم السلام حكايت  می نمايد:در يكى از روزها، نامه اى به محضر مبارك حضرت ابوجعفر، امام محمّد جواد عليه السلام بدين مضمون نوشتم :

ياابن رسول اللّه ! در شهر اهواز و حوالى آن ، زلزله بسيار رخ مى دهد، آيا اجازه مى فرمائى كه از اين جا كوچ كنيم و در محلّى أ من و امان سكنى گزينيم ؟

امام عليه السلام پس از گذشت چند روزى ، در جواب نامه چنين مرقوم فرمود:در آن محلّ بمانيد و از آن جا كوچ نكنيد، بلكه روزهاى چهارشنبه و پنج شنبه و جمعه را روزه بگيريد و چون روز جمعه فرا رسد، غسل جمعه نمائيد؛ و سپس لباس تميز بپوشيد و تمام افراد در محلّى مناسب تجمّع كنيد و در آن جا همه با هم با خداوند متعال راز ونياز و مناجات نمائيد و از درگاه با عظمتش بخواهيد تا مشكل همگان را برطرف سازد.

علىّ بن مهزيار گويد: چون طبق دستور حضرت جوادالائمّه عليه السلام ، همگى ما چنين كرديم ، زلزله آرامش پيدا كرد؛ و پس از آن ، عموم اهالى اهواز به بركت راهنمائى آن حضرت از خطر زمين لرزه در اءمان قرار گرفتند.(2)

*سبز شدن درخت خشكيده سدر 

مرحوم شيخ حرّ عاملى ، طبرسى و ديگر بزرگان آورده اند:پس از آن كه مأمون - خليفه عبّاسى - جهت جبران جنايتى كه در حقّ امام رضا عليه السلام انجام داده بود؛ و نيز جهت تداوم سياستش ، دختر خود، امّالفضل را به عقد و نكاح حضرت جوادالا ئمّه عليه السلام درآورد؛ و او را بر حسب ظاهر مورد احترام شايان قرار مى داد.

حضرت ابوجعفر، امام محمّد جواد عليه السلام بعد از آن جريان ، تصميم گرفت كه از حضور مأمون و نيز از شهر خراسان به بغداد عزيمت فرمايد ،به همين جهت حضرت ، به همراه همسرش امّالفضل حركت نمود و راهى مدينه منوّره گرديد؛ و مردم در بين راه حضرت را مشايعت كردند.

امام عليه السلام همچنان به راه خود ادامه داد تا به دروازه كوفه رسيد و مردم كوفه به استقبال آن حضرت آمدند و نزديك غروب آفتاب حضرت به خانه مسيّب وارد شد؛ و چون امام عليه السلام مختصر استراحتى نمود، روانه مسجد گرديد.در حيات مسجد درخت سدرى بود كه از مدّت ها قبل خشك شده بود و ميوه نمى داد، پس حضرت مقدارى آب درخواست نمود؛ و آن گاه در كنار آن درخت خشكيده وضو گرفت و در همان جا نماز مغرب را به جماعت خواند.هنگامى كه نماز پايان يافت ، مردم متوجّه شدند كه آن درخت خشكيده به بركت آب وضوى حضرت ، سبز گرديده است و پر از ميوه مى باشد.

اين حادثه مورد تعجّب و حيرت همگان قرار گرفت و تمام افراد از ميوه هاى آن خوردند و مهمّتر از همه آن كه ميوه هاى اين درخت سدر، برخلاف ديگر سدرها، بدون هسته و بسيار شيرين و خوش مزه بود.(3)

*اثر انگشت در سنگ 

مرحوم طبرى ، بحرانى ، شيخ حرّ عاملى و ديگر بزرگان آورده اند كه شخصى به نام عمارة بن زيد حكايت كند:

روزى در مجلس حضرت ابوجعفر، امام محمّد بن علىّ عليهما السلام نشسته بودم ، به حضرت عرض كردم : ياابن رسول اللّه ! علائم و نشانه هاى امام چيست ؟

حضرت فرمود: هركس بتواند كارى را كه هم اكنون من انجام مى دهم ، انجام دهد، يكى از نشانه هاى امام در او مى باشد.سپس انگشتان دست مبارك خود را روى صخره اى - كه در كنارش بود - نهاد، هنگامى كه دست خود را از روى آن سنگ برداشت ، ديدم جاى انگشتان دست حضرت روى آن سنگ به طور روشن و واضح اثر گذاشته است و نيز حضرت را مشاهده كردم كه قطعه آهنى را با دست مبارك خود گرفته است و بدون آن كه آن را در آتش نهاده باشند همانند قطعه اى كش و لاستيك يا فنر از دو سمت مى كِشد و پاره نمى شود.(4)

*نرمش فلز در دستان امام جواد علیه سلام  !

عبداللّه بن محمّد - كه يكى از راويان حديث است - گويد:روزى همراه عمارة بن زيد بودم ، او ضمن صحبت هائى ، حكايت عجيبى را برايم بيان كرد، گفت : روزى امام محمّد جواد عليه السلام را در حالى كه يك سينى بزرگ گِرد مَجْمَعه جلويش نهاده بود، ديدم ؛ پس از ساعتى به من خطاب كرد و فرمود: اى عمّاره ! آيا مايل هستى كه به وسيله اين سينى فلزّى يك كار عجيب و حيرت انگيز را مشاهده كنى ؟

عرضه داشتم : بلى ، ميل و علاقه دارم .

پس ناگهان حضرت دست مبارك خود را بر آن سينى نهاد و سينى به شكل مايع در آمد؛ سپس آن ها را جمع نمود و در طشت و قدحى كه كنارش بود، ريخت ؛ و بعد از آن دست خود را روى آن مايع كشيد و به صورت همان سينى اوّل در آمد.

و امام عليه السلام در پايان فرمود: امام يك چنين قدرتى را دارد كه در همه چيز مى تواند با اراده الهى تصرّف كند و تغيير و دگرگونى ايجاد نمايد.(5

منابع ؛

1 - بحارالانوار، ج 26، ص 5.

2 - من لا يحضره الفقيه : ج 1، ص 343، ح 1518، وسائل الشّيعة : ج 7، ص 504، ح 1.

3- مجموعه نفيسه : ص 458، إ ثبات الهداة : ج 3، ص 337، ح 23 و ص 349، ح 81، إ علام الورى طبرسى : ج 2، ص 105

4- مدينة المعاجز: ج 7، ص 322، ح 2359، نوادرالمعجزات : ص 181، ح 7، إ ثبات الهداة : ج 3، ص 345، ح 63.

5- إ ثبات الهداة : 3، ص 346، ح 66، مدينة المعاجز: ج 7، ص 324، ح 2362، بحارالا نوار: ج 50، ص 59، دلائل الا مامة : ص 400، ح 357.