ایده تدوین این نوشتار از آنجا در ذهن نویسنده کلید خورد که در نخستین هفته های سال 98 ستاد همکاریهای حوزه و آموزش و پرورش میزبان معاونان پرورشی ادارات کل آموزش و پرورش استانهای سی و دو گانه کشورطبق زمانبندی مشخص به عنوان دبیر کمیته های استانی در قالب قطب های پنج گانه این ستاد بود.
*پیشینه فعالیت روحانیت در آموزش و پرورش
گرچه این اقدام مبارک از میوه های درخت تنومند انقلاب اسلامی است و همراهی و همفکری این دو نهاد اثر گذار در طول دو دهه گذشته رنگ سازمانی و تشکیلاتی به خود گرفته است، اما همکاری حوزه و آموزش و پرورش قدمت دیرینه دارد،اگر نیم نگاهی به پیشینه این طرح داشته باشیم فعالیت روحانیت در آموزش و پرورش را باید درسبد فعالیت های فرهنگی و تبلیغی عالمان بزرگی چون فرزند موسس حوزه علمیه قم وشهیدان بهشتی ، باهنرو مفتح جست.
با وجود عدم زمینه مناسب برای حضور روحانیت در عرصه تعلیم و تربیت رسمی کشور در عصر ستم شاهی،اما اقدامات اثر گذار و با برکت آن شهیدان والامقا م موجب غرس نهالی شد که اکنون ثمره آن شجره مبارکه ستاد همکاریهای حوزه و آموزش و پرورش به عنوان یک قرار گاه عظیم فرهنگی با عضویت حدود ده هزار نفراز شخصیت های علمی،فرهنگی در اقصی نقاط کشور می باشد.
*نقش حوزه و روحانیت در تاسیس مدارس دانش آموزی
شهیدان باهنر ،بهشتی و مفتح با تدوین و تالیف کتب تعلیمات دینی و آموزش قرآن پا به عرصه تعلیم و تربیت نهادند تا آموزش و پرورش آن زمان جولانگاه تفکرات ضد دینی نشود ، تدبیر، درایت ،سخت کوشی و تحلیل درست از شرایط سیاسی، اجتماعی، فرهنگی آن زمان موجب شد تا این فرزانگان گران ارج پا به عرصه های جدی تری گذاشته و با در گیر کردن بزرگان حوزه علمیه دست به تاسیس مدارسی با گرایش تربیت دینی و مذهبی بزنند.
براین اساس مدرسه دین و دانش را مرحوم آیت الله "شیخ مرتضی حائری" فرزند موسس حوزه علمیه قم، بنا نهاد و مدیریت آن را شهید بهشتی برعهده گرفت،این بنای مبارک با قدمتی حدود هفت دهه ،موجب تربیت دانش آموزانی شد که هرکدام به نوبه خود درعرصه های گوناگون علمی ، فرهنگی و دینی پس از پیروزی انقلاب اسلامی نقش آفرینی کرده و هم اکنون نظام اسلامی از تراز مرجعیت دینی گرفته تا مدیران ارشد و اساتید مبرزحوزه ودانشگاه از وجود محصلان مدرسه دین و دانش بهره مند است.
* شهید بهشتی و تشکیل انجمن اولیا و مربیان
نقل است، شیوه شهید بهشتی در اداره کردن دبیرستان به این صورت بود که برای اولیای دانش آموزان پرسشنامه‌هایی را ارسال میکرد و از آنان می‌خواست پاسخ بدهند ،وقتی پاسخ اولیا می‌رسید، ایشان همه سؤال‌ها و پاسخ‌ها را با حضور اولیا و دانش آموزان به بحث می‌گذاشت،این ایده کاربردی هم اینک در قالب انجمن اولیا و مربیان شکل گرفته است.
*برنامه پنج ساله میوه باطراوت همکاریها
اینک به برکت نظام جمهوری اسلامی همکاری حوزه با آموزش و پرورش به افقی نورانی،امید بخش و تحول آفرین رسیده است تا جایی که برنامه پنج ساله همکاری های این دو نهاد با حضور مسئولان ارشد هر دو دستگاه و به کار گیری کارشناسان زبده در آستانه ابلاغ به بدنه حوزه و آموزش و پرورش است.
بیش از هفتصد کمیته همکاری درسراسر کشور با محوریت نماینده گان ولی فقیه در استانها و ائمه جمعه شهرستانها ومدیران ارشد آموزش و پرورش و از طرفی عضویت مسئولان و مدیران حوزه های علمیه ، سازمانهای تبلیغات اسلامی ، ادارات اوقاف و امور خیریه ،اتحادیه انجمن های اسلامی و... در هر دیار، تشکیل قرار گاه فرهنگی دونهاد عظیم حوزه و آموزش و پرورش را در سراسر کشور رقم زده است.
*پنج نشست اندیشه ورزانه در طلیعه گام دوم انقلاب
به همین منظورعلیرضا حاجیان زاده مشاورعالی وزیر و دبیری ستاد همکارها، اعضای قطب های پنج گانه ستاد همکارها را در در قم میزبانی نمود تا شیوه همکاریها و تعاملات حوزه و آموزش و پرورش را در دور جدید با یکدیگر رصد نمایند و از طرفی معاونان پرورشی 32 استان کشور را از تصمیمات کلان مسئولان حوزه و آموزش و پرورش برای همتی مضاعف در گام دوم انقلاب مطلع نماید.
*فصل نوینی از همکاریها در قطب پنج
نشست جداگانه قطب های پنج گانه از اولین هفته های کاری سال 98 آغازشد، نخستین نشست دبیرستاد و معاونین و مدیران وی با اعضای قطب پنج کشوری ،شامل معاونین پرورشی استانهای اصفهان، هرمزگان، یزد، کرمان و چهارمحال و بختیاری در تاریخ بیست و پنجم فروردین بود، نشستی با خبرهای خوش و تاثیر گذارکه نشان از همدلی وهمراهی ارکان کمیته های استانی داشت ،گرچه ستاد خود را بند گزارشهای آماری ازنحوه تعامل حوزه و آموزش و پرورش نکرده است ، اما گزارشهای معاونان پرورشی از حضور روحانیت در مدارس و نیز نشست های آزاد اندیشی و پاسخ به شبهات، حاکی از آن بود که فصل نوینی از همکاریها در این قطب رقم خورده است .
اعضای قطب پنج به اتفاق بر توسعه همکاریها تاکید داشتند و خواستار حمایت های مادی و معنوی از برنامه های ابلاغی بودندازویژگی های این نشست آن بود ،معاونان پرورشی استانهای مزبور توانمندی های خود را در عرصه همکاریها رد و بدل نموده و از تجربیات یکدیگر متناسب با فرهنگ و ویژگی های اجتماعی هر استان الگو برداری کرده بودند.
*شکوه استعدا های سربازان گام دوم انقلاب
اگر از اطاله کلام و خروج از بحث اصلی بیم نداشتم ،ایده های معاونان فرهیخته این قطب را یک به یک شرح میدادم تا مسئولان عالی رتبه و نیز اهل فرهنگ و تربیت بدانند، چه استعدا های شکوفایی در مراکز استانها تدبیر کمیته های همکاریها را برعهده دارند و به تعبیر دبیرستاد، چگونه می توان از ظرفیت این قرارگاه فرهنگی دراقصی نقاط کشور در گام دوم انقلاب بهره برد.
معاونان پرورشی معمولا از فرهیختگان استان انتخاب می شوند و براین اساس ،ایده و طرح های آنان در کنار فرهیختگان حوزوی موجب طرح های تربیتی فاخر خواهد شد.
*قطب دو و نگاهی متفاوت به همکاریها
نشست قطب دو کشوری شامل؛استان های خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی،گلستان، سیستان و بلوچستان و سمنان، هشتم اردیبهشت در دبیرخانه ستاد همکاریها برگزارشد در این نشست آسیب شناسی برنامه های کمیته همکاری ها و ارائه گزارش عملکرد شش ماهه نخست سال تحصیلی 98-97 در شاخص های؛ «پژوهش در حوزه همکاری ها»، «گسترش مدارس معارف اسلامی»، «اعزام مبلغ مناسبتی»، «استقرار روحانی مدارس»، «برگزاری نشست های تخصصی»، «جذب و بکارگیری طلاب وظیفه در آموزش و پرورش» مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
دبیران قطب دو در این نشست مقوله هایی چون «توانمندسازی روحانیون شاغل در آموزش و پرورش»، « بازدید از حوزه های علمیه و آشنایی دانش آموزان بانظام آموزشی حوزه»، «تشکیل جلسات کمیته استان و شهرستان/نواحی /مناطق»، «ارائه برنامه های ابتکاری کمیته های استانی» و« تبیین سیاست ها و برنامه های جدید ستاد» را به بحث و گفت وگو پرداختند.
از ویژگی های قطب دو کشوری، ایده های نو و هماهنگی اعضای قطب با یکدیگر بود، این قطب تلاش کرده است با نگاهی متفاوت همکاریهای حوزه و آموزش و پرورش را پیش ببرد، نشست های بین قطبی، دیدارهای مکرر با ائمه جمعه مراکز استانها، مدیران حوزه های علمیه ، دعوت از مبلغین ممتاز حوزه علمیه قم ، حضور دانش آموزان در مدارس علمیه جهت آشنایی با نظام آموزشی حوزه و... اهم فعالیت های این قطب بود.
*نظریه پردازی و بیان آزاد دغدغه ها
نشست اعضای قطب 4 کشوری نیزشامل؛ معاونان پرورشی فرهنگی ادارات کل استانهای آذربایجان شرقی وغربی،زنجان،اردبیل،همدان،
کردستان وکرمانشاه نیز22خرداد با حضور همه اعضا و نیز مسئولان دبیرخانه ستاد همکاریها برگزار شد.
از ویژگی های این قطب فرهیخته نظریه پردازی و بیان آزاد دغدغه ها به صورت صریح بود ، به گونه ای که ابتدای بحث تصور می شد،این قطب شایدعلاقه ای به همکاری ها ندارد ، اما نتیجه بحث واقعا علمی با ارایه راهکار های قانونی بود، از عدم تطبیق برخی از برنامه ها ی ستاد با بخشنامه ها و دستورالعمل های وزارتخانه گلایه مند بودند و از طرفی اصرار داشتند این قوانین اصلاح و حتی برای برخی استانها بومی سازی شود.
قطب چهار ستاد همکاریها، بر نگاه اندیشه ورزانه اصرار داشته و اذعان می داشتند؛ در شرایطی که وزارت خانه آماج حملات دشمن است،نیروهای آینده نظام ازکانال آموزش و پرورش به جامعه هدف تزریق می شود لذا حوزه های علمیه و طلاب می توانند نقش خوبی درتعلیم و تربیت ایفا کنند، ستاد همکاریها بیش از آنکه درصف تاثیر گذاراست ، باید در ستاد عالی و وزارتخانه و تربیت نیروهای متعهد ، نظارت و تولید کتب و محتوای درسی تاثیر گذار باشد.
*مغزمتفکر حوزه و آموزش و پرورش!
کمیته های استانی نباید به دنبال عدد و آمار باشند، بلکه چاره ای برای تاثیر گذاری بی اندیشند، زیرا تجربه ثابت کرده است هر جا به دنبال عدد رفتیم، دچار مشکل شدیم.
راز موفقیت ستاد همکاریها در این است که وارد فاز اجرایی نشود، وباید نقش مغز متفکر حوزه و آموزش و پرورش را داشته باشد و با کارهای پژوهشی و برنامه ریزی های فاخر مجریان را کمک کند.
*یک سوم دانش آموزان کشورتحت پوشش قطب یک
دبیر خانه ستاد همکاریها ، در بیست و هشتم خرداد این بار میزبان اعضای قطب یک کشوری شامل؛ معاونان پرورشی فرهنگی ادارات کل البرز، تهران، شهرستان های تهران، قزوین، قم، گیلان، مازندران و مرکزی بود، قطبی که از اهمیت ویژه ای برخوردار است و تقریبا یک سوم دانش آموزان کشور را تحت پوشش خود دارد و بر این اساس مشاورعالی وزیر آموزش و پرورش نظر به اهمیت این قطب ترجیح داد، معاون تبلیغی و فرهنگی حوزه های علمیه کشور را دعوت کند تا از اهمیت همکاریها و فعالیت های این عرصه و نیز اقدامات تحولی که حوزه علمیه برای کمک به آموزش و پرورش انجام داده است بگوید.
*مطالبه گر ، پویا و مدعی!
قطب یک، مطالبه گر،پویا و مدعی اجرای برنامه های ستاد به طور شفاف بود و در بحث ورود به برنامه های سالانه جدی و کنشگرانه وارد بحث شد، مدارس معارف اسلامیو طرح امین را مفید و برازنده نظام تعلیم و تربیتی کشور می دانستند ، اما نسبت به حمایت ها از این طرح گلایه مند بودند.
طلاب سرباز وظیفه را یک فرصت برای آموزش و پرورش قلمداد می کردند، اما از سازو کارهای جذب طلاب و نیز دوره های آموزشی برای آنان منتقد بودند و خواستار برگزاری دوره های توانمند سازی وکاربردی روحانیون وظیفه قبل از اعزام به آموزش و پرورش بودند.
از برنامه های جالب معاونت پرورشی استان گیلان به عنوان عضو قطب یک ، برگزاری مسابقات حفظ ، قرائت و ترتیل قرآن دانش آموزی در مدارس علمیه استان بود که همزمان دانش آموزان را با محیط حوزه و سبک زندگی طلبگی آشنا کرده بود.
*نگرانی از نفوذ فرقه های انحرافی وشبهات دینی
پایان بخش سلسله نشست های قطب های پنج گانه، دورهمی اعضای قطب سه کشوری ، شامل معاونان پرورشی فرهنگی ادارات کل فارس، ایلام، بوشهر، کهگیلویه، لرستان و خوزستان بود ، قطبی که به لحاظ پراکندگی جغرافیایی برای رسیدن به قم خستگی راه را برای ارتقا تعلیم و تربیت دینی به جان خریده بودند.
معاون خوزستان از تبلیغ و نفوذ فرقه های انحرافی و شبهات دینی می گفت،کمیته همکاریهای خوزستان را منسجم و پر برنامه توصیف کرد ، دبیر قطب به دلیل فرارسیدن موعد باز نشستگی در جلسه حضور نداشت و اعضای قطب حجت الاسلام کلانتری معاون ایلام را به عنوان دبیر قطب سه انتخاب کردند ، در بوشهر نیز اقدامات تحولی خوبی انجام شده بود،از نظریه پردازی امام جمعه بوشهر به عنوان رئیس کیمته همکاریهای استان تا ورود مستقیم آیت الله حسینی بوشهری به میدان تعلیم و تربیت با اعزام مبلغان تخصصی موسسه انوار طه در بیش از دویست مدرسه استان همه و همه نوید بخش نگاه کلان بزرگان حوزه به این عرصه بود.
در کهگیلویه و بویر احمد نیز دوره های توانمند سازی خوبی برای روحانیون و معلمان برگزار شده بود ، رئیس و نایب رئیس کمیته و نیز ائمه جمعه مناطق مختلف در نشست های گونا گون نقاط قوت و ضعف همکاریها را بررسی و به دبیر کمیته برای رسیدگی سپرده بودند.
معاون پرورشی استان فارس نیز که تازه نفس به نظر می رسید طرح ها و ایده های خوبی را مطرح کرد و خواستار حمایت های ستاد همکاریها از برنامه های مدون شده این استان شد.
در لرستان معاون پرورشی تغییر کرده بود و سرپرست این معاونت به جلسه آمده بود ، او می گفت ؛ نقش ائمه جمعه در تبیین سند تحول بنیادین و حیات طیبه مهم است ، نماینده ولی فقیه در استان همراه است،اما به نظر میرسد ائمه جمعه شهرستانها نیازمند اطلاع رسانی دقیق تری از مسئولیت خود به عنوان رئیس کمیته های همکاری هستند.
آنچه گذشت تنها گوشه ای از عملکرد قرار گاه عظیم فرهنگی حوزه و آموزش و پرورش بود که امیدواریم در اولین سال از گام دوم انقلاب با اراده مصمم مسئولین هردو نهاد، شاهد شکوفایی تعلیم و تربیت اسلامی در اقصی نقاط کشور باشیم.
*به عنوان حسن ختام!
برگزاری پنج نشست سنگین کاربردی با نگاه اندیشه ورزانه در دو ماه کاری نخست سال،اقدامی در خور تحسین بود، در این میان باید از نقش معاون امور استانها درمدیریت و برگزاری توام با نظم و زمانبندی مشخص قدر دانی نمود، معاونت پژوهش و برنامه ریزی نیز دست پر در این نشست ها ظاهر شد، برنامه سالانه ستاد همکاریها را مدوّن نموده و شیوه اجرای آن را برای دبیران کمیته های استانی به خوبی تشریح نمود.
مدیریت نظارت و ارزیابی عملکرد نیز بسیار اخلاقی ظاهرشد و ضمن بیان ماموریت های این مدیریت ، تلاش میکرد در تشریح شیوه ارسال گزارشها و عملکردها دبیران کمیته ها را مجاب کند در ارایه گزارش و نحوه ارزیابی به دنبال کار سازمانی و تشکیلاتی و نقد و تشویق نیستیم ،بلکه هدف از ارزیابی شناخت نقاط قوت و ضعف و نهایتا اصلاح برنامه هاست.
از حق نگذریم باید ازمعاونت پشتیبانی ستاد تقدیر ویژه کرد، تدارک نشست هایی با این وزن و مسافت جغرافیایی،کار دشواری است،اما توانست به خوبی زمینه ایاب و ذهاب و نیز پذیرایی واستراحت میهمانان را فراهم آورد،تدارک صبحانه ای با طعم اُملت و ناهاری از جنس سنت پیامبر(ص) یعنی آبگوشت که تحسین میهمانان را برانگیخت وازطرفی سبک پذیرایی ایرانی اسلامی را ترویج نمود.
کریم دلفانی؛مدیر ارتباطات و اطلاع رسانی ستاد همکاریها
انتهای پیام/