ستاد همکاریها / محبّت، يکى از اصول تربيتى کودک است که به شدّت، مورد تأکيد اسلام قرار گرفته و محبّت نکردن، به شدّت نکوهش شده است؛ امّا در عين حال، از افراط در محبّت نيز نهى شده است. لذا در کنار محبّت، صلابت و دقّت در تربيت کودک نيز مورد توجّه اکيد، قرار گرفته است.
بر اين اساس، کودک در عين اين که محبّت مى بيند، امّا يله و رها نيست تا هر کارى که خواست، انجام دهد. از سوى ديگر، در عين اين که تربيت مى شود، مورد مهر و محبّت و مدارا نيز واقع مى شود و به همين جهت، از افراط در ملامت ها و خشونت که از شاخصه هاى الگوى سختگيرى بدون محبّت هستند نهى شده است.
امّا الگوى تربيتى اسلام، بُعد سومى نيز دارد که عبارت است از «تکريم». تکريم، احترام گذاشتن به کودک و ارزش قائل شدن براى اوست.
از ديدگاه اسلام، کودک، چون کودک است، نبايد تحقير شود و احساس بى ارزشى و يا کم ارزشى کند. هر چند کودک، بيشتر محتاج محبت است و بزرگ سال محتاج احترام؛ ولى بدان معنا نيست که شخصيت کودک، نبايد محترم شمرده شود، همان گونه که مهر و عطوفت نسبت به بزرگ سال، نبايد فراموش شود.
کودکى که باارزش قلمداد مى شود و شخصيت او محترم شمرده مى شود (تکريم)، به احساس خودْ ارزشمندى (عزّت و کرامت نفس) دست مى يابد و کسى که براى خودش ارزش قائل باشد، خود را به زشتى ها آلوده نمى کند.
کرامت نفس، محور اساسى اخلاق اسلامى و تربيت اسلامى است و مهم ترين راه آن، تکريم انسان، بويژه در دوران کودکى است./ حکمت نامه کودک صفحه ۱۸۱ تا صفحه ۱۸۵
پایگاه اطلاع رسانی دبیر خانه ستاد همکاریها، ضمن تبریک فرارسیدن هشتم اسفند ،روز امور تربيتي و تربيت اسلامي ،بخشی از توصیه های پیامبر اسلام و امام علی علیه سلام به عنوان پدران امت را در خصوص درک شرایط کودکان و شیوه تربیت آنان منتشر میکند.
*فرزندان خود را نيكو تربيت كنيد
پيامبر صلي الله عليه وآله :
أكرِمُوا أولادَكُم و أحسِنُوا آدابَهُم
به فرزندان خود احترام بگذاريد و آنها را نيكو تربيت كنيد/ ميزان الحكمه ، ح ۲۲۷۴۷ .
*سه ويژگي تربيت کودک مسلمان
پيامبر صلي الله عليه وآله :
أدِّبُوا أولادَكُم عَلي ثَلاثَ خِصالٍ : حُبِّ نَبِيِّكُم ، حُبِّ أهلِ بَيتِهِ و قِراءَةِ القُرآنِ
فرزندان خود را بر سه ويژگي تربيت كنيد : دوست داشتن پيامبرتان ، دوست داشتن اهل بيت او ، و خواندن قرآن/ كنزالعمّال ، ح ۴۵۴۰۹ .
*بهترين ادب شیوه تربیت
امام علي عليه السلام :
أفضَلُ الأدَبِ ما بَدَأتَ بِهِ نَفسَكَ
بهترين ادب آن است كه از خود آغاز كني/ ميزان الحكمه ، ح ۳۶۹ .
*چگونه تربیت کنیم؟
امام علي عليه السلام :
كَفاك أدَباً لِنَفسِك اِجتنابُ ما تَكرَهُهُ مِن غَيرِك
براي تربيت كردن خود همين بس كه از آنچه در ديگران نمي پسندي دوري كني/نهج البلاغه ، حكمت ۴۱۲ .
*در حدّ و مرز خود بمانیم
امام علي عليه السلام :
أفضَلُ الأَدَبِ أنْ يَقِفَ الإنسانُ عِندَ حَدِّهِ ولا يَتَعدّي قَدرَهُ
بهترين ادب آناست كه انسان در حدّ و مرز خود بماند و از اندازه خويش فراتر نرود/غررالحكم و دررالكلم ، ح ۳۲۴۱ .
*به خانواده خود خوبی بیاموزید
امام علي عليه السلام :
عَلِّمُوا أنفُسَكُم و أهليكُم الخَيرَ و أدِّبُوهُم
به خود و خانواده خود خوبي بياموزيد و آنان را تربيت كنيد/ ميزان الحكمه ، ح ۴۰۰ .